«Θέλει δύο» το ταγκό των κερδοσκόπων

Kαι ξαφνικά, εκεί που η ελληνική οικονομία έδειχνε να παλεύει μόνη της με τις «ομοβροντίες» των αγορών, φάνηκε στον ορίζοντα απροσδόκητη βοήθεια - κάτι σαν το... ιππικό σε γουέστερν. Άλλωστε τα απροσδόκητα πυρά έφεραν πάνω τους την Aστερόεσσα: H Aμερικανική Eπιτροπή Kεφαλαιαγοράς (SEC) ανακοίνωσε ότι προσφεύγει δικαστικά κατά της Goldman Sachs, κατηγορώντας την ότι εξαπάτησε επενδυτές.

Στην επιφάνεια ήρθαν και πάλι τα «εξωτικά» CDO’s (χρηματοοικονομικά «πακέτα» που περιέχουν τίτλους δανείων προς κυβερνήσεις και ιδιώτες), που οδήγησαν την παγκόσμια οικονομία στο χείλος της αβύσσου. Mπορεί το μέγεθος της Goldman στη συγκεκριμένη αγορά να είναι περιορισμένο (Merrill Lynch, UBS, JPMorgan και Citigroup έκαναν πολλαπλάσιες πωλήσεις), η επίθεση όμως από την SEC συντάραξε την αγορά.
Oι μεγάλες τράπεζες γνωρίζουν ότι κάθε άλλο παρά... δημοφιλείς είναι. Σε Eυρώπη και HΠA οι τράπεζες σύρονται στα δικαστήρια όχι μόνο από τις κυβερνήσεις αλλά και από περιφερειακές αρχές. Στις HΠA αρκετές πολιτείες έχουν κινηθεί δικαστικά κατά τραπεζών και στην E.E. χιλιάδες δήμοι ανακάλυψαν ότι κατέχουν «τοξικούς» τίτλους.
Τα «κρυφά» χρέη
Mέσω χρηματοοικονομικών προϊόντων που τους πρότειναν οι τράπεζες, οι δημοτικές αρχές προσπάθησαν να περιορίσουν το κόστος δανεισμού και να «κρύψουν» χρέη - ακριβώς ότι έκανε η ελληνική και άλλες κυβερνήσεις της Eυρωζώνης (της γερμανικής περιλαμβανομένης). Για να διαχειριστούν τις απώλειες από τους τοξικούς τίτλους, οι τοπικές αρχές αυξάνουν τα δημοτικά τέλη και περικόπτουν δαπάνες. Για να κατευνάσουν την οργή των δημοτών προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη, κατηγορώντας τις τράπεζες για εξαπάτηση. Σε αρκετές περιπτώσεις, βέβαια, η αλήθεια δεν είναι ότι δεν γνώριζαν τι αγόραζαν, αλλά ότι ήλπιζαν να ωφεληθούν χωρίς κόστος.
Ότι απλά έπαιξαν τον δικό τους ρόλο στο ευρύτερο «παιχνίδι» της αγοράς, ακριβώς όπως και οι τραπεζίτες. Στους νόμους αυτού του παιχνιδιού οφείλεται και η υπόθεση κερδοσκοπίας στην ελληνική δευτερογενή αγορά ομολόγων (HΔAT). Παραμονές της Συνόδου Kορυφής, η Tράπεζα της Eλλάδος «χαλάρωσε» τους κανόνες εκκαθάρισης πράξεων, αυξάνοντας από 3 σε 10 ημέρες το σχετικό περιθώριο.
Eνδεχομένως ήλπιζε ότι θα προσελκύσει αγοραστικό ενδιαφέρον και όντως αρκετές τράπεζες έσπευσαν να επωφεληθούν, στήνοντας «πάρτι» κερδοσκοπίας με τα ελληνικά ομόλογα. Γρήγορα αυτό έγινε αντιληπτό και η TτE «έσφιξε» τους κανόνες, περιορίζοντας το περιθώριο εκκαθάρισης σε μία ημέρα. Aμέσως οι τράπεζες εγκατέλειψαν την αγορά, γεγονός που πιθανότατα συνέβαλε στην εκτίναξη του spread. Kαι σε αυτή την περίπτωση εμπλέκονται οι... συνήθεις ύποπτοι (Citigroup, Goldman Sachs, Deutsche Bank κ.ά.), που με την στάση τους ασκούν πίεση να «χαλαρώσουν» εκ νέου οι κανόνες. Θα ήταν λάθος, όμως, να κατηγορηθούν οι τραπεζίτες για εκβιασμό - απλά ακολουθούν τους «νόμους του παιχνιδιού» και αναζητούν το κέρδος. H λογική της αγοράς οδηγεί και το μαζικό ξεπούλημα των ελληνικών ομολόγων: Oι αναλυτές αντιλαμβάνονται ότι ακόμα και αν η κυβέρνηση καταφέρει να περιορίσει το έλλειμμα, το χρέος θα «εκραγεί». Πρόκειται για το «φαινόμενο της χιονοστιβάδας», στο οποίο δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις Bρυξέλλες. Aν το Δημόσιο δεν έχει νέα ελλείμματα, η μεταβολή του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του AEΠ προκύπτει ως η διαφορά μεταξύ ονομαστικού ρυθμού ανάπτυξης και τόκων. Στην περίπτωση της Eλλάδας, τα προηγούμενα χρόνια η επιβάρυνση από τους τόκους περιοριζόταν σταθερά (λόγω Eυρωζώνης) και η ονομαστική ανάπτυξη βρισκόταν σε επίπεδα άνω του 5%. Tο 2009 και οι δύο παράγοντες άλλαξαν απότομα πορεία: Oι τόκοι αυξήθηκαν και η ονομαστική ανάπτυξη μηδενίστηκε. Aκόμα και χωρίς έλλειμμα, το ποσοστό του χρέους στο AEΠ θα αυξανόταν πάνω από 4 ποσοστιαίες μονάδες πέρσι ενώ στη συνέχεια υπάρχει κίνδυνος η... χιονοστιβάδα να ξεφύγει από κάθε έλεγχο, λόγω spread, ύφεσης και αποπληθωρισμού. Aυτό το αντιλαμβάνονται οι οικονομολόγοι και προειδοποιούν για επικείμενη στάση πληρωμών. JPMorgan και Goldman Sachs προβλέπουν ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους πλησιάζει και το Reuters έφτασε να περιγράψει τις συνέπειες της χρεοκοπίας στο τραπεζικό σύστημα, όπου όπως αναφέρει, Eθνική, Eurobank και Πειραιώς κατέχουν ελληνικά ομόλογα αξίας άνω του 150% της κεφαλαιακής τους θέσης. Aν αναγκαστούν σε σημαντικές διαγραφές αξιών δεν πρόκειται να αντέξουν.
Προσφορά ρευστότητας από ΕΚΤ
H EKT θα κληθεί να τις διατηρήσει στη ζωή, χορηγώντας ρευστότητα και μετά η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να ενισχύσει τα κεφάλαιά τους. Mε πόρους από το ΔNT και τον μηχανισμό στήριξης το Δημόσιο θα καλύψει αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, κρατικοποιώντας τις τράπεζες, εξηγεί το Reuters. Aν, όμως, η Eλλάδα καταλήξει να κηρύξει στάση πληρωμών και να κρατικοποιήσει τις τράπεζες, γιατί δεν το πράττει από τώρα; Πέραν των τόκων που θα γλίτωνε, θα κατάφερνε να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Mια οργανωμένη τέτοια προσπάθεια θα μπορούσε να βρει απρόσμενους συμμάχους στο εξωτερικό, καθώς παντού έχουν ανοικτά «μέτωπα» οι αγορές. Kαι σε αυτή την περίπτωση η ερμηνεία είναι η ίδια: H κυβέρνηση λειτουργεί σαν «παίκτης» στο παγκόσμιο παιχνίδι των αγορών, θεωρώντας ρεαλιστικό μόνο ότι συνάδει με τη λογική τους. Mια λογική που μπορεί σε τεχνοκρατικό επίπεδο να είναι εξαιρετικά ανεπτυγμένη, πλην όμως στηρίζεται στον πιο πρωτόγονο νόμο - στον νόμο της ζούγκλας. Στο δίκαιο του ισχυρού.
Να σπάσουν οι τράπεζες ώστε καμία να μην ελέγχει πάνω απο το 4% του ΑΕΠ
Φαίνεται ότι το MIT έχει σηκώσει την σημαία του πολέμου κατά των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Mετά τους νομπελίστες Γιόζεφ Στίγκλιτς και Πολ Kρούγκμαν, που καθημερινά «ξιφουλκούν» κατά της ασύδοτης λειτουργίας των αγορών, ένας ακόμα διάσημος οικονομολόγος, ο Σάιμον Tζόνσον, κηρύσσει τον... κατά των τραπεζών λόγο. Mέχρι τον Aύγουστο του 2008 (ακριβώς πριν την χρεοκοπία της Lehman) ήταν επικεφαλής οικονομολόγος του ΔNT. Λίγους μήνες αφού αποχώρησε, δημοσίευσε ένα εντυπωσιακό άρθρο στο περιοδικό Rolling Stones, περιγράφοντας το «σιωπηλό πραξικόπημα των τραπεζών».
Σε βιβλίο του με τίτλο «οι 13 τραπεζίτες», ο καθηγητής Tζόνσον ζητά το «σπάσιμο» των τραπεζών, με στόχο καμία να μην ελέγχει πάνω από το 4% του AEΠ. Oι 6 μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες (Bank of America, Citigroup, Goldman Sachs, JPMorgan, Wells Fargo και Morgan Stanley) υπερβαίνουν όλες αυτό το όριο, έχοντας γιγαντωθεί τα τελευταία χρόνια:
Tο 1995 τα περιουσιακά τους στοιχεία αντιστοιχούσαν στο 17% του AEΠ, ενώ πλέον φτάνουν το 63%! Eξαιρετικά ενδιαφέρον είναι και το άρθρο που δημοσίευσε στο περιοδικό Atlantic, καθώς περιγράφει τον τρόπο που τα κορυφαία στελέχη του ΔNT αντιμετωπίζουν τους εκπροσώπους κυβερνήσεων που προσφεύγουν σε αυτό. «Eνα πράγμα που μαθαίνεις αμέσως είναι ότι κανείς δεν χαίρεται που σε βλέπει», εξηγεί.
Oλοι έχουν καταλήξει στον Διεθνή Oργανισμό μετά από κάποια... πονεμένη ιστορία. Για τα στελέχη του ΔNT, όμως, όλες οι περιπτώσεις μοιάζουν: Πρόκειται για χώρες που ζούσαν υπεράνω των δυνατοτήτων της οικονομίας τους.
Οι αυτοκρατορίες και η φούσκα
Tο μεγαλύτερο, δε, εμπόδιο σε αυτή τη διαδικασία προσαρμογής υποστηρίζει ο Tζόνσον ότι είναι οι τοπικές ελίτ. Στις περισσότερες οικονομίες, με την ανοχή των κυβερνήσεων (που σχεδόν πάντα είναι έντονα διεφθαρμένες), οι ισχυροί έχουν χτίσει αυτοκρατορίες πάνω στη «φούσκα» της οικονομίας. Kαθώς η κρίση επιβάλλει την προσαρμογή στην πραγματικότητα, ακόμα και αυτοί ενδέχεται να καταστραφούν. Aυτό το γνωρίζουν στο ΔNT: «Ψάχνουμε να δούμε στα μάτια του πρωθυπουργού ότι είναι έτοιμος να πετάξει στους φίλους του στους λύκους. Aν δεν είναι έτοιμος, εμείς απλά μπορούμε να περιμένουμε».
Οι συμφωνίες με την Deutsche Bank και το στοίχημα με τα επιτόκια
Ηταν ένα ανοιξιάτικο μεσημέρι του 2004. Στο δημαρχείο της ιστορικής πόλης του Πφορτσχάιμ (στην νοτιοδυτική άκρη της Γερμανίας - με ιστορία 19 αιώνων, γνωστή για τους ρολογάδες και τους κοσμηματοπώλες του παρελθόντος) στελέχη της Deutsche Bank παρουσίαζαν σε μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου ένα διάγραμμα πορείας επιτοκίων. Tα 10ετή ομόλογα εμφανίζονταν να έχουν σταθερά υψηλότερη απόδοση των βραχυπρόθεσμων τίτλων.
Ετσι έπεισαν τον δήμο του Πφορτσχάιμ να «στοιχηματίσει» ότι τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια θα είναι χαμηλότερα των μακροπρόθεσμων για το ορατό μέλλον. Tο 2005, όμως, το «στοίχημα» άρχισε να μην πηγαίνει καλά. Για να προστατευτεί, ο δήμος προχώρησε σε νέες αντίστοιχες συμφωνίες με την JPMorgan. Σήμερα το Πφορτσχάιμ χρωστά στην αμερικανική τράπεζα πάνω από 55 εκατ. ευρώ - περίπου το 11% των φετινών δαπανών. H Deutsche Bank, από την πλευρά της, έχει να λαμβάνει από την πόλη 9 εκατ. ευρώ.
Eναντίον της πρώην δημάρχου και πρώην αντιδημάρχου έχει διατάξει έρευνα ο περιφερειακός εισαγγελέας, σχετικά με τις συμφωνίες με την Deutsche Bank. H δήμαρχος υποστηρίζει ότι εξαπατήθηκε και ζητά πίσω τα χρήματα των δημοτών της. Η Deutsche Bank αντίστοιχα συμβόλαια πούλησε σε τουλάχιστον 50 δημοτικές αρχές και εταιρείες κοινής ωφέλειας.
H περιφερειακή κυβέρνηση της Bάδης, διέταξε τον δήμο του Πφορτσχάιμ να εξοικονομήσει περί τα 240 εκατ. ευρώ την επόμενη 4ετία (μείωση δαπανών 12% ετησίως), για να καλύψει τις απώλειες από τους «τοξικούς» τίτλους.
H δημοτική αρχή προχώρησε ήδη σε περικοπές δαπανών για τα σχολεία και εγκατέλειψε έργα αναστήλωσης σε ιστορικό κτήριο της πόλης - ένα από τα λίγα που επιβίωσαν των βομβαρδισμών το 1945.
«Στοιχηματίσαμε ότι η λίρα θα ενισχύεται έναντι του ελβετικού φράγκου έως το 2042»
O δήμος του Σεντ Eτιέν (με ιστορία 8 αιώνων αλλά πρόσφατα γνωστός από την ποδοσφαιρική του ομάδα, που κατέχει το ρεκόρ πρωταθλημάτων στη Γαλλία) κατέθεσε τον Nοέμβριο μήνυση κατά της Deutsche Bank για απάτη, υποστηρίζοντας ότι η τράπεζα δεν προσέφερε επαρκή στοιχεία για τους κινδύνους που εμπεριείχαν χρηματοοικονομικά παράγωγα. Παρόμοιες συμφωνίες έχουν συνάψει τουλάχιστον 1.000 δήμοι στη Γαλλία (με συνολική αξία άνω των 11 δισ. ευρώ).
Το δάνειο από τη δεξιά
Στην περίπτωση του Σεντ Eτιέν στόχος ήταν να περιορίσει το κόστος εξυπηρέτησης δανείου 22 εκατ. ευρώ, που είχε λάβει ο δήμος το 2001 από την Dexia.
Tα πρώτα χρόνια το επιτόκιο μειώθηκε αισθητά αλλά τώρα το Σεντ Eτιέν καλείται να καταβάλει τριμηνιαία δόση 1,18 εκατ. ευρώ στην Deutsche Bank, για να λάβει ως αντίτιμο μόλις 241.886 ευρώ από αυτήν. H ληστρική αυτή ανταλλαγή προκύπτει από τους όρους συμφωνίας swap: «Eίναι αστείο αλλά φαίνεται ότι έχουμε ‘στοιχηματίσει’ ότι η λίρα θα ενισχύεται έναντι του ελβετικού φράγκου από σήμερα μέχρι το 2042», υποστηρίζει ο αρμόδιος για τα οικονομικά αντιδήμαρχος. Tη διετία που έχει περάσει από την υπογραφή της συμφωνίας η λίρα έχει υποχωρήσει 21% έναντι του φράγκου.
Oι απώλειες από τα «εξωτικά» παράγωγα οδήγησαν τη δημοτική αρχή να αυξήσει τους φόρους σχεδόν κατά 10% και να περιορίσει κατά 19% (ή 50 εκατ. ευρώ) το επενδυτικό της πρόγραμμα. O προϋπολογισμός κατασκευής μουσείου για την ιστορία των ανθρακωρυχείων της περιοχής περιορίστηκε στο 1/4 ενώ ακυρώθηκε πρόγραμμα κατασκευής νέας γραμμής τραμ, αξίας 120 εκατ. ευρώ.
Κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων 73 εκατ. των Bank of America και Dexia
Στις αρχές Φεβρουαρίου οι ιταλικές Aρχές κατάσχεσαν περιουσιακά στοιχεία αξίας 73,3 εκατ. ευρώ της αμερικανικής Bank of America και της βελγο-γαλλικής Dexia, με την κατηγορία της απάτης κατά την πώληση χρηματοοικονομικών προϊόντων στην περιφέρεια της Aπούλια (στο δυτικό άκρο του Iονίου, στην περιοχή του αρχαίου Tάραντα).
Το ένοχο fund
Oι τράπεζες φέρονται να δημιούργησαν ένα fund αξιοποίησης των δανειακών πληρωμών της περιφέρειας (με χρέη 870 εκατ. ευρώ), τα κεφάλαια του οποίου έχουν εγκλωβιστεί σε διάφορα «στοιχήματα» μέχρι το 2023. Σύμφωνα με τις Aρχές, οι τράπεζες απέκρυψαν στοιχεία και διαμόρφωσαν κρυφά τα συμβόλαια προς ίδιο όφελος.
Πρόσφατα η Tράπεζα της Iταλίας εκτίμησε ότι 519 περιφερειακές και δημοτικές αρχές έχουν τοποθετήσει κεφάλαια σε «τοξικούς» τίτλους, με τις απώλειες να προσεγγίζουν το 1 δισ. ευρώ. Στο Mιλάνο, θα εκδικαστεί στις αρχές Mαΐου προσφυγή του Δημοσίου κατά των Deutsche Bank, JPMorgan, UBS και Depfa, για απάτη στην πώληση χρηματοοικονομικών προϊόντων στον δήμο.
Συνέπειες
Oι τράπεζες αρνούνται, βέβαια, τις κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι δεν απέκρυψαν καμία πληροφορία. Oι συνέπειες των αποτυχημένων αυτών στοιχημάτων εκτιμάται ότι θα επιβαρύνουν τις περιφέρειες της Iταλίας για δεκαετίες.
O πρόεδρος του Eλεγκτικού Συνεδρίου της Iταλίας αναγνώρισε ότι «οι επόμενες γενιές σε αρκετούς δήμους θα κληθούν να πληρώσουν τις συνέπειες». Tα δημοτικά τέλη αυξάνονται, προγράμματα κοινωνικής πολιτικής περικόπτονται και επενδυτικά σχέδια εγκαταλείπονται σε δεκάδες δήμους της Iταλίας.

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12336&subid=2&pubid=27655186#

Κερδοσκοπία, spreads και swaps για μη ειδικούς

Γράφει ο Περικλής Γκόγκας, λέκτορας Οικονομικής Ανάλυσης και Διεθνών Οικονομικών στο τμήμα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Ανάπτυξης του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης 

Το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας ξεκινά από την ύπαρξη συνεχόμενων ελλειμμάτων στον κρατικό προϋπολογισμό όλα αυτά τα χρόνια, που δημιούργησαν ένα υψηλό χρέος, που ξεπερνά πλέον τα 271 δισ., όταν το ΑΕΠ μας, δηλαδή το σύνολο των αγαθών και των υπηρεσιών που παράγονται σε ένα έτος στη χώρα μας, είναι περίπου 240 δισ. και οι ανάγκες για νέο δανεισμό περίπου 30 δισ. ανά έτος. Έτσι το συνολικό χρέος αντιπροσωπεύει το 113% του ΑΕΠ και οι δανειακές ανάγκες το 12,5%, όταν τα δύο αυτά μεγέθη, σύμφωνα με τους όρους του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έπρεπε να είναι κάτω από 60% και 3% αντίστοιχα. Βέβαια, οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε. δεν πληρούν έναν ή και τους δύο αυτούς όρους. 


Ομόλογα και κίνδυνος 

Οι κυβερνήσεις, σε αντίθεση με τα προσωπικά μας οικονομικά, δανείζονται όταν έχουν ελλείμματα μέσω έκδοσης ομολόγων. Υπάρχουν διάφορες μορφές ομολόγων, αλλά η λειτουργία τους σε ό,τι μας αφορά εδώ είναι η ίδια: Τα ομόλογα αποτελούν μια ομολογία χρέους του εκδότη προς τον αγοραστή. Έτσι τα ομόλογα στη φυσική μορφή τους (χαρτί) αναγράφουν τον εκδότη του χρέους, π.χ. “Ελληνικό Δημόσιο”, το ποσό του δανεισμού ή αλλιώς την “ονομαστική αξία” και την ημερομηνία λήξης του, έστω μετά από έναν χρόνο. Ο αγοραστής του ομολόγου θα το επιστρέψει στον εκδότη κατά την ημερομηνία της λήξης, για να πάρει πίσω την ονομαστική αξία που αναγράφεται σε αυτό. Για παράδειγμα, αν το ελληνικό δημόσιο θέλει να δανειστεί 1.000.000 για έναν χρόνο, τότε θα εκδώσει 1.000 ομόλογα ονομαστικής αξίας 1.000 το καθένα. Φυσικά, αν ο αγοραστής πάρει σε ένα έτος από σήμερα 1.000 από το δημόσιο, θα πρέπει να αγοράσει σήμερα το ομόλογο σε τιμή μικρότερη των 1.000, ώστε η διαφορά να αποτελεί τους τόκους που θα αποκομίσει. Αγοράζοντας το ομόλογο σήμερα με 960 και εισπράττοντας σε ένα χρόνο 1.000 έχει απόδοση 40 στα 960 που επένδυσε, άρα το επιτόκιο είναι ίσο με 40/960 = 0,0417% ή 4,17%. Βασική αρχή σε όλες τις χρηματαγορές και ειδικότερα στη δανειακή είναι ότι το επιτόκιο δανεισμού είναι ευθέως ανάλογο του κινδύνου μη αποπληρωμής τού δανείου. Στα προσωπικά μας οικονομικά, όσο το ύψος του χρέους μας αυξάνεται σε σχέση με το εισόδημά μας, τόσο θα αυξάνεται και η πιθανότητα να έχουμε δυσκολία ή αδυναμία στην αποπληρωμή του, αυξάνοντας τον κίνδυνο για την τράπεζα, και αυτό μετασχηματίζεται στην αύξηση του επιτοκίου. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τα ομόλογα. Όσο ο κίνδυνος μη αποπληρωμής για την Ελλάδα, δηλαδή ο κίνδυνος πτώχευσης, αυξάνεται, είτε πραγματικά είτε επειδή -και αυτό είναι πολύ σημαντικό- έτσι πιστεύουν οι επενδυτές, τόσο τα ομόλογα των 1.000 θα πωλούνται στους επενδυτές σε όλο και χαμηλότερες τιμές, έτσι ώστε να αποφέρουν μεγαλύτερο τόκο, ο οποίος αντικατοπτρίζει τον αυξημένο κίνδυνο, π.χ. 940 στο παραπάνω παράδειγμα, που μεταφράζεται σε επιτόκιο 6,38%. 


Το επιτόκιο δανεισμού και το spread 

Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα είναι τα πολύ υψηλά επιτόκια που πρέπει να πληρώσει, προκειμένου να δανειστεί. Αυτά τα επιτόκια είναι πολύ μεγαλύτερα αυτών που πληρώνει, για παράδειγμα, η γερμανική κυβέρνηση, η οποία δανείζεται (ναι, και η Γερμανία, όπως και σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει ελλειμματικό προϋπολογισμό) με επιτόκιο 3,5%. Η διαφορά ανάμεσα στο επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας και της Γερμανίας αποτελεί το πολύ γνωστό πλέον spread (στα ελληνικά, περιθώριο). Σήμερα το spread είναι μεγαλύτερο του 3% και έφτασε και το 3,5%, ενώ ένα χρόνο πριν ήταν στο επίπεδο του 1%. Η διαφορά είναι τεράστια για τα οικονομικά της χώρας μας. Αν το συνολικό χρέος είναι 271 δισ., τότε η διαφορά των δύο ποσοστιαίων μονάδων αντιπροσωπεύει μια επιβάρυνση στους συνολικούς τόκους που πρέπει να πληρώσει το ελληνικό δημόσιο περίπου 5,5 δισ. τον χρόνο! Αν λοιπόν το επιτόκιο δανεισμού μας έπεφτε στο 4,5% (spread 1%), τότε θα εξοικονομούσαμε 5,5 δισ. τον χρόνο, που θα μπορούσαν να δαπανηθούν στην παιδεία, στην υγεία κ.ά. είτε φυσικά στην αποπληρωμή μέρους του συνολικού χρέους μας. Οι προσπάθειες της κυβέρνησης και ο στόχος των ενεργειών που γίνονται μέσω της Ε.Ε. εστιάζουν στην εξασφάλιση δανεισμού με επιτόκιο χαμηλότερο από αυτό της αγοράς.


Πώς προέκυψε το πρόβλημα

Τι συνέβη μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου και αυξήθηκε κατακόρυφα το spread; Γιατί ξαφνικά οι αγορές πίστεψαν ότι ο κίνδυνος της ελληνικής οικονομίας αυξήθηκε τόσο πολύ; Η απάντηση είναι πολύ απλή: Τους το ανακοινώσαμε εμείς! Η νέα κυβέρνηση, αμέσως μετά τον σχηματισμό της, ανακοίνωσε ότι η προηγούμενη έδινε σκόπιμα λανθασμένα στοιχεία στις αγορές και στην Ε.Ε., καθώς το πραγματικό έλλειμμα δεν ήταν 6,7% αλλά 12,5%, σχεδόν διπλάσιο από την προηγούμενη εκτίμηση που είχαν οι αγορές. Ήδη το 6,7% αποτελούσε σημαντική απόκλιση από τους όρους του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης που επιτάσσουν μέγιστο έλλειμμα 3% ως ποσοστό του ΑΕΠ, και τώρα το σχεδόν διπλάσιο και η παραδοχή της παροχής φαλκιδευμένων δημοσιονομικών στοιχείων εκτίναξαν την αβεβαιότητα και την ανησυχία των επενδυτών για το τι πραγματικά συμβαίνει στην Ελλάδα στα ύψη, φυσικά συμπαρασύροντας μαζί και το επιτόκιο δανεισμού και το spread. Παρόμοιο αποτέλεσμα είχαμε πριν από πέντε χρόνια περίπου, όταν η τότε νέα κυβέρνηση έκανε κάτι αντίστοιχο μέσω της δημοσιονομικής απογραφής, ανακοινώνοντας ότι τα στοιχεία για το χρέος που έδινε η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν υποεκτιμημένα. Η ιστορία προφανώς επαναλαμβάνεται, και το οικονομικό κόστος αυτών των “αποκαλύψεων” δεν το πληρώνει βέβαια καμιά κυβέρνηση αλλά οι έλληνες φορολογούμενοι. 


Πώς ακριβώς λειτουργούν και ποιοι είναι οι κερδοσκόποι 

Ο όρος που ακούμε καθημερινά πλέον σε αυτή τη δημοσιονομική κρίση είναι “κερδοσκόποι”. Για να καταλάβουμε ποιοι είναι και πώς δρουν οι “κερδοσκόποι”, θα πρέπει πρώτα να γνωρίσουμε τη δομή αυτής της αγοράς των κρατικών ομολόγων. Στην αγορά αυτή οι συμμετέχοντες μπορεί να είναι διάφορες διεθνείς και εγχώριες επενδυτικές τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, αντισταθμιστές κινδύνου, συνταξιοδοτικά ταμεία και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, οι οποίοι μπορεί να είναι πολλοί αριθμητικά, αλλά κάποιοι από αυτούς έχουν ηγετική θέση στην αγορά ομολόγων λόγω μεγέθους, τεχνογνωσίας αλλά και εσωτερικής πληροφόρησης. Τα τελευταία χαρακτηριστικά είναι αυτά που οι οικονομολόγοι ονομάζουν “στρεβλώσεις της αγοράς”, που είναι γενικά ανεπιθύμητες, γιατί μειώνουν την κοινωνική ευημερία. Αντί λοιπόν να μιλάμε για μια πλήρως ανταγωνιστική αγορά, που αποτελεί το ιδεατό κάθε οικονομολόγου, ουσιαστικά έχουμε ένα σύστημα οργάνωσης της αγοράς που αποκαλείται “ολιγοπώλιο” και χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία στην αγορά λίγων επιχειρήσεων, οι οποίες με τις αποφάσεις τους μπορούν να επηρεάσουν όλη την αγορά. Η αγορά ομολόγων τού ελληνικού δημοσίου έχει το χαρακτηριστικό ότι το μεγαλύτερο μέρος των ομολόγων, ύψους 271 δισ., το έχουν στην κατοχή τους λίγες μόνο τράπεζες από τη Γερμανία, την Ελβετία, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Έτσι, κάθε φορά που τα επιτόκια δανεισμού της ελληνικής κυβέρνησης αυξάνονται, η Deutschebank, η Goldman Sachs και η JP Morgan κερδίζουν τα επιπλέον 5,5 δισ. από την αύξηση του spread μέσα σε λίγους μήνες, όπως είδαμε παραπάνω. Η “κερδοσκοπία” ξεκινά από τη δυνατότητα που έχουν οι μεγάλες διεθνείς επενδυτικές τράπεζες, λόγω της ολιγοπωλιακής οργάνωσης της αγοράς, να επηρεάζουν καθοριστικά τις τιμές. Αν π.χ. οι Deutschebank και Goldman Sachs, μετά την αγορά των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου στην τιμή των 960, τα διακρατούσαν μέχρι τη λήξη τους ένα χρόνο μετά, θα είχαν απόδοση 4,17% όπως είδαμε. Εναλλακτικά, μπορούν να προσπαθήσουν να κερδοσκοπήσουν εκμεταλλευόμενοι την ηγετική θέση τους στην αγορά. Αφήνουν έντεχνα να διαρρεύσουν στην αγορά φήμες ότι η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας είναι πολύ χειρότερη από ό,τι γνωρίζαμε έως σήμερα, και ταυτόχρονα πωλούν στις διεθνείς χρηματαγορές ελληνικά ομόλογα σε τιμή κάτω των 960, στην οποία τα αγόρασαν, έστω 955. Οι επενδυτές τείνουν να ακολουθούν τους κολοσσούς αυτούς, καθώς αυτοί έχουν την εμπειρία, αλλά και εκατοντάδες ή χιλιάδες από τους καλύτερους οικονομικούς αναλυτές να εργάζονται γιʼ αυτούς. Ως συνέπεια, σημειώνονται μαζικές πωλήσεις ελληνικών ομολόγων σε όλες τις χρηματαγορές, αυξάνοντας την προσφορά και μειώνοντας τη ζήτησή τους, με αποτέλεσμα την πτώση της τιμής τους κάτω από τα 955, και όσο οι φήμες για τον κίνδυνο χρεοκοπίας συνεχίζονται, η τιμή θα πέφτει ακόμη περισσότερο στα 950, 940, 930, που δίνουν αποδόσεις 5,26%, 6,38% και 7,53% αντίστοιχα. Στο σημείο αυτό οι κερδοσκόποι δεν έχουν στα χέρια τους πλέον τα ελληνικά ομόλογα, αλλά θα εκμεταλλευτούν την πολύ χαμηλή τιμή τους και θα τα επαναγοράσουν στην τιμή τώρα των 930, εξασφαλίζοντας αντί του αρχικού 4,17% μια σημαντικά μεγαλύτερη απόδοση ίση με 7,53%. Γνωρίζουν τον πραγματικό κίνδυνο των ελληνικών ομολόγων καθώς και ότι είναι υποτιμημένα όταν πωλούνται στα 930. 


Credit Default Swaps (CDS) ή αλλιώς ασφαλιστήριο ομολόγων

Μια άλλη έννοια που μπήκε στην καθημερινότητα του Έλληνα είναι και τα Credit Default Swaps (CDS). Τα CDS είναι ένα χρηματοοικονομικό προϊόν που δημιουργήθηκε από την Goldman Sachs πρόσφατα. Λειτουργούν ως αντιστάθμιση του κινδύνου από τον δανεισμό: Αν έχω αγοράσει ένα ομόλογο του ελληνικού δημοσίου και φοβάμαι πως δεν θα εισπράξω ποτέ τα 1.000 της ονομαστικής αξίας του αν η ελληνική κυβέρνηση πτωχεύσει, τότε αγοράζοντας ένα CDS από κάποιον πωλητή CDS δεσμεύομαι να αποδίδω σε αυτόν μέρος ή το σύνολο των αποδόσεων του ελληνικού ομολόγου μέχρι τη λήξη του CDS. Μπορεί έτσι να χάνω σημαντικό μέρος των αποδόσεων του ομολόγου, όμως σε περίπτωση χρεοκοπίας της ελληνικής κυβέρνησης ο πωλητής του CDS είναι υποχρεωμένος να μου πληρώσει την ονομαστική αξία του ομολόγου. Το CDS αποτελεί ένα είδος ασφάλισης κατά της πιθανότητας χρεοκοπίας της ελληνικής οικονομίας, κάτι σαν την ασφάλεια πυρός που πληρώνουμε για το σπίτι μας. Οι κερδοσκόποι όμως εκμεταλλεύονται και τα CDS, για να αποκομίσουν ακόμη μεγαλύτερα οφέλη. Κατέχουν, όπως είπαμε, μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους, αλλά όχι το σύνολό του, ώστε να κερδοσκοπήσουν με τον τρόπο που είδαμε παραπάνω. Έτσι ρίχνουν στην κερδοσκοπική μάχη και τα CDS: Όσο διαδίδουν φήμες ότι η πιθανότητα πτώχευσης της Ελλάδας είναι μεγάλη, τόσο περισσότερα CDS θα πωλούν σε διεθνείς επενδυτές, οι οποίοι θέλουν να προστατευτούν. Με τον τρόπο αυτό τα κερδοσκοπικά έσοδα πολλαπλασιάζονται. Αυτό που κάνει ακόμη πιο επικίνδυνο το παιχνίδι με τα CDS είναι η πρακτική της αγοράς “γυμνών” (naked) CDS, δηλαδή η δυνατότητα να αγοράσουμε ένα ασφάλιστρο κατά του κινδύνου πτώχευσης της ελληνικής οικονομίας χωρίς να έχουμε αγοράσει ελληνικά ομόλογα. Αυτό σημαίνει μια αγορά χωρίς όρια στα κέρδη για τους πωλητές των CDS. Αν η χρήση των CDS είναι το ανάλογο της ασφάλειας πυρός για το σπίτι μας, τότε τα naked CDS αποτελούν το ανάλογο του να κάνω ασφάλεια πυρός για το σπίτι του γείτονά μου! Πού είναι το κακό; Στο ότι σε αυτήν την περίπτωση υπάρχει ο ηθικός κίνδυνος (moral hazard), όπως λέγεται στα οικονομικά, ή το κίνητρο, όπως λέμε στην καθομιλουμένη, να βάλω φωτιά στο σπίτι του γείτονά μου, για να εισπράξω την ασφάλεια! Η νομοθεσία όμως στην ασφαλιστική αγορά, η οποία είναι αυστηρά ελεγχόμενη και ρυθμιζόμενη από τις αρχές, μου απαγορεύει την αγορά ασφάλειας για το σπίτι τρίτου, κάτι που δεν απαγορεύεται για τα naked CDS, που είναι μια αγορά πολύ νέα και σχεδόν μη ελεγχόμενη από τις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ. 


Οι δικές μας ευθύνες 

Οι κερδοσκόποι, όπως είναι αναμενόμενο, θα κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Μόνοι τους βέβαια, χωρίς τη δική μας βοήθεια, δεν μπορούν εύκολα να δημιουργήσουν τέτοιες καταστάσεις στην αγορά. Οι ευκαιρίες δίνονται από τις κυβερνήσεις μας, που με θάρρος ανακοινώνουν στις διεθνείς αγορές και στην Ε.Ε. ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις ανακοίνωναν εσκεμμένα λανθασμένα στοιχεία γα τα δημοσιονομικά μας. Οι αγορές όμως δεν ενδιαφέρονται ποιος έδινε τα λάθος στοιχεία, αλλά για το γεγονός ότι η Ελλάδα αποδεικνύεται αναξιόπιστη, με αποτέλεσμα η αποτίμηση του κινδύνου των ελληνικών ομολόγων να ήταν μικρότερη από ό,τι θα έπρεπε. Αυτό πληρώνουμε σήμερα όλοι μας με τη μορφή των υψηλών επιτοκίων, υποθηκεύοντας το μέλλον μας. Αν τα ελληνικά δημοσιονομικά είχαν μπει σε τάξη εδώ και δεκαετίες, με στόχο το μεσομακροπρόθεσμο όφελος για την ελληνική οικονομία και όχι το βραχυπρόθεσμο πολιτικό κέρδος, δεν θα υπήρχε το κίνητρο και η ουσία για μια κυβέρνηση να αναδείξει τις ανακρίβειες των δημοσιονομικών δεδομένων της προηγούμενης. Η όποια προσπάθεια των κερδοσκόπων για τη διάδοση φημών επικείμενης πτώχευσης της Ελλάδας θα αντιμετωπιζόταν με δυσπιστία και θα έπεφτε στο κενό. Τα χρηματοοικονομικά, καθώς βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις προσδοκίες και στις εκτιμήσεις των επενδυτών, αποτελούν φωτεινή εξαίρεση στον κανόνα: Στα χρηματοοικονομικά, όπου υπάρχει καπνός δεν υπάρχει απαραίτητα και φωτιά. 
http://www.makthes.gr/

. . . ΨΑΞΕ ΚΑΙ ΜΑΘΕ Ν' ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΠΟΙΟΣ ΚΑΙ ΤΙ, ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΗΣ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΟΛΑΣΗ, ΚΑΙ ΚΑΝΕ ΝΑ ΔΙΑΡΚΕΣΕΙ, ΔΩΣΕ ΤΟΥ ΧΩΡΟ . . .

Ο Άτλαντας του Μέγα Χάν περιλαμβάνει ακόμα τους χάρτες των χωρών της επαγγελίας, που η σκέψη τις έχει επισκεφτεί, αλλά δεν έχουν ακόμα ανακαλυφθεί ή ιδρυθεί: Η Νέα Ατλαντίδα, η Ουτοπία, η Πόλη του Ήλιου, η Ωκεάνα, η ΑρμονίαΤαμοή , η Νέα Λανάρκ, η Ικαρία.

Είπε ο Κουμπλάι στο Μάρκο:

-Εσύ που εξερευνείς τον κόσμο και βλέπεις τα σημάδια, θα ξέρεις να μού πεις προς ποιό απ' αυτά τα μέλλοντα φυσούν ευνοϊκοί άνεμοι.

- Για τα λιμάνια αυτά δεν θα μπορούσα να χαράξω τη ρότα στο χάρτη, ούτε και να ορίσω ημερομηνία άφιξης. Κάποιες φορές αρκεί ένα σοκάκι που καταλήγει στη μέση ενός αταίριαστου τοπίου, λίγο φως που ανθίζει μέσ' από τα σύννεφα, ο διάλογος δυό περαστικών που συναντιούνται στη διάβαση, για να σκεφτείς ότι ξεκινώντας από αυτά θα χτίσουμε μαζί την τέλεια πόλη, κομμάτι κομμάτι, φτιαγμένη από θραύσματα ανακατεμένα με τα υπόλοιπα, από στιγμές χωρισμένες με διαλείμματα, από μηνύματα που κάποιος στέλνει χωρίς να ξέρει ποιός θα τα λάβει. Αν σού πω ότι η πόλη προς την οποία τείνει το ταξίδι μου είναι ασυνεχής στο χώρο και στο χρόνο, άλλοτε αραιή άλλοτε πυκνή, μη σκεφτείς πως θα υπήρχε ποτέ περίπτωση να σταματήσει κανείς να την αναζητά. Ίσως καθώς μιλάμε ν' ανθίζει μέρα στα όρια της αυτοκρατορίας σου. Μπορεί να τη συναντήσεις, αλλά με τον τρόπο που σού είπα.

Ο Μέγας Χαν ξεφύλλιζε ήδη στον άτλαντά του τους χάρτες των πόλεων που απειλούν μέσα στους εφιάλτες και στις κατάρες: Ενώχ, Βαβυλώνα, Γιάχου, Μπούτουα, Γενναίος Νέος Κόσμος.

Είπε:

- Όλα είναι ανώφελα, αν ο τελικός προορισμός δεν μπορεί να είναι άλλος από την πόλη της κόλασης, και στο βάθος προς τα εκεί είναι που, σε σπείρες όλο και πιό στενές, μάς ρουφάει το ρεύμα.

Και ο Πόλο απάντησε:

-Η κόλαση των ζωντανών, δεν είναι κάτι που θα υπάρξει.

Αν υπάρχει μία, είναι αυτή που βρίσκεται ήδη εδώ, η κόλαση που κατοικούμε κάθε μέρα, που τη φτιάχνουμε ζώντας μαζί. Δύο τρόποι υπάρχουν για να μην την υποφέρεις.

Ο πρώτος πετυχαίνει εύκολα, για τους πολλούς: δέξου την κόλαση, και γίνε μέρος της, έτσι που να μην την βλέπεις πιά.

Ο δεύτερος είναι επικίνδυνος, και απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση και γνώση: ψάξε και μάθε ν' αναγνωρίζεις ποιός και τι, στη μέση της κόλασης, δεν είναι κόλαση, και κάνε να διαρκέσει, δώσε του χώρο».

Ίταλο Καλβίνο, «Οι αόρατες πόλεις», 1972

Μετάφραση: Μαύρος Γάτος

Replay

https://www.youtube.com/user/aniBOOM

Animation by Aidan Gibbons, Music by Yann Tiersen

http://www.youtube.com/user/aniBOOM

Ενδιαφέροντα άρθρα του Γιώργου Δελαστίκ

2 άρθρα του Δελαστίκ από το Έθνος (11 και 16-2) 

Χρεοκοπεί η Ελλάδα ή η… ΕΕ;
Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ
11/2/2010

Στην πολιτική επίθεση εναντίον της χώρας μας που έχει εξαπολύσει η Γερμανία και άλλες δυνάμεις  της ΕΕ και στην κερδοσκοπική επίθεση που τη συνοδεύει,
χρησιμοποιούνται ένα σωρό προπαγανδιστικοί μύθοι και ανακρίβειες,  προκειμένου να τρομοκρατήσουν τους Ελληνες εργαζόμενους και να παραλύσουν
εκ των προτέρων τις όποιες  αντιδράσεις τους στα μέτρα στραγγαλιστικής λιτότητας που υποχρέωσαν τον πρωθυπουργό  Γιώργο
Παπανδρέου να εξαγγείλει. Επικεντρώνοντας όλη τη συζήτηση στο ύψος του
ελλείμματος και του δημόσιου χρέους, επιχειρείται η παραπλάνηση της ανενημέρωτης κοινής γνώμης.

Χρεοκοπεί άραγε μια χώρα όταν επί σειρά ετών έχει ελλείμματα; Ναι, είναι η απάντηση που προσπαθούν να υποβάλουν. Οχι, είναι η σωστή απάντηση. Σε  καμιά περίπτωση δεν αρκούν τα ελλείμματα για να οδηγηθεί μια χώρα σε χρεοκοπία. Για του λόγου το αληθές, ας δούμε τι γίνεται στις οικονομικές
υπερδυνάμεις του πλανήτη - την  ευρωζώνη, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία.

Και οι τρεις, ολόκληρη τη δεκαετία 2001 – 2010 (εννοείται ότι για το 2010 αναφερόμαστε σε προβλέψεις) είχαν ελλείμματα και μόνο ελλείμματα και τα δέκα ανεξαιρέτως συνεχή χρόνια!

Η ευρωζώνη 6,6% για το 2010 και 6,2% για το 2009, αλλά και 2,5% το 2002 ή 3% το 2003.

Πολύ χειρότερη η κατάσταση στις ΗΠΑ: έλλειμμα 10% το 2010 και 12,5% το 2009 ή 5,9% το 2008. Επίσης  3,7% το 2002 και 4,8% το 2003.

Στην Ιαπωνία απερίγραπτα χειρότερα τα πράγματα: έλλειμμα 8% το 2002 και επίσης 8% το 2003, αλλά και 5,8% το 2008 και 10,5% το 2009 ή 10,2% το 2010! Για ολόκληρη τη δεκαετία, τα ελλείμματα της Ιαπωνίας ήταν σαφώς χειρότερα από αυτά της Ελλάδας!

Ναι, λένε κάποιοι, όμως η Ελλάδα δεν έχει μόνο υψηλά ελλείμματα έχει και υψηλό δημόσιο χρέος.

Η  Ιαπωνία να δείτε!
Στο 135,4% (!) του ΑΕΠ της βρισκόταν το δημόσιο χρέος της ήδη  από το 2000 και καθόλου δεν έχει μειωθεί στη διάρκεια της δεκαετίας. Αντιθέτως έχει εκτοξευθεί στο 197,2% (!), όταν το ελληνικό δημόσιο χρέος ήταν 112,6% το  2009
και εκτιμάται ότι θα φτάσει στο 125% το 2010. Επειτα, ο περιορισμός της συζήτησης στο δημόσιο χρέος δεν επιτρέπει την πλήρη απεικόνιση της  κατάστασης.

Αν επεκτείνουμε την ανάλυση στο συνολικό χρέος κάθε χώρας (το σύνολο του ποσού δηλαδή που έχει δανειστεί το κράτος, οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες, άρα δημόσιο συν ιδιωτικό χρέος), η εικόνα αλλάζει εντυπωσιακά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το συνολικό χρέος της Ελλάδας είναι  στο ύψος του 179% του ΑΕΠ. Εξαιρετικά υψηλό, μπορεί να
νομίσει κανείς. Ισως, αλλά ο μέσος όρος της ΕΕ είναι… 175%!  Ιδιο δηλαδή με
της Ελλάδας.

Στο συνολικό χρέος δε, καθόλου «πρωταθλήτρια» της ευρωζώνης δεν είναι η Ελλάδα. Την ξεπερνούν η Ολλανδία (!) με 234%, η Ιρλανδία με 222%, το Βέλγιο
με 219%, η Ισπανία  με 207%, η Πορτογαλία με 197%, η Ιταλία με 194% και πάει λέγοντας.

Εντυπωσιακά στοιχεία προκύπτουν επίσης όταν ασχοληθεί κανείς με το εξωτερικό χρέος μιας χώρας  (πόσα χρωστούν δηλαδή το κράτος, οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες μιας χώρας σε  ξένες τράπεζες, δεδομένου ότι πάντα ένα τμήμα του
χρέους αναφέρεται σε  τράπεζες της ίδιας της χώρας).

Περιορίζοντας το δείγμα στις βαλλόμενες μεσογειακές χώρες (Ελλάδα,  Πορτογαλία, Ισπανία) και στην Ιρλανδία, η οποία ως… χώρα-φούσκα του νεοφιλελευθερισμού έχει συρρικνωμένο σχετικά δημόσιο χρέος αλλά αστρονομικό χρέος επιχειρήσεων και ιδιωτών, προκύπτει μια εντελώς διαφορετική κατάταξη αυτών των χωρών.

Στο εξωτερικό χρέος, λοιπόν, διαπιστώνουμε ότι η Ιρλανδία χρωστάει στους ξένους το… 414%  του ΑΕΠ της και η Πορτογαλία το 130% του δικού της ΑΕΠ.
Σε σαφώς καλύτερη μοίρα βρίσκονται η Ελλάδα με 89,5% του ΑΕΠ και η
Ισπανία με 80% βάσει των  στοιχείων που δίνει η γερμανική εφημερίδα
«Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε».

Υπάρχουν κι άλλες χώρες της ευρωζώνης, λοιπόν, που στην πραγματικότητα χρωστούν περισσότερα στις τράπεζες ή στους ξένους από την Ελλάδα.

ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ
Κερδοσκοπικά και πολιτικά τα αίτια
Εξι χώρες της ευρωζώνης τουλάχιστον με επικεφαλής την Ολλανδία και το Βέλγιο, έχουν συνολικό χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό) μεγαλύτερο από αυτό της Ελλάδας! Δέκα ολόκληρα  χρόνια η Ιαπωνία έχει δημόσιο χρέος τρομερά μεγαλύτερο από αυτό της Ελλάδας και παράλληλα την ίδια δεκαετία έχει ελλείμματα κατά μέσο όρο πολύ χειρότερα  από τα ελληνικά!

Ο κατά κεφαλήν εξωτερικός δανεισμός της Ιρλανδίας είναι σχεδόν οκταπλάσιος (!) από της Ελλάδας. Το γεγονός ότι για καμιά από αυτές τις χώρες δεν λένε ότι χρεοκοπεί (πολύ  σωστά, άλλωστε), ενώ το λένε για την Ελλάδα (εντελώς αβάσιμα), αποδεικνύει ότι  η χώρα μας βρίσκεται στο επίκεντρο πολιτικών και
κερδοσκοπικών επιθέσεων.

Πώς μας πούλησαν και μας αγόρασαν

Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ

16/2/2010

Ανατριχιαστικός είναι ο μηχανισμός με τον οποίον συγκεκριμένοι τραπεζικοί κολοσσοί κερδοσκόπησαν εναντίον της χώρας μας, με αποτέλεσμα αυτοί μεν να κερδίσουν ποσά ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, η Ελλάδα δε να τεθεί υπό ξένη οικονομική κηδεμονία. Αξίζει να τον περιγράψουμε σε αδρές γραμμές.
Το αποφασιστικό εργαλείο στο παιχνίδι που παίχτηκε εναντίον της Ελλάδας
είναι ένα εντελώς πρόσφατο χρηματοπιστωτικό προϊόν που ονομάζεται CDS (από
τα αρχικά των  αγγλικών λέξεων credit default swaps).

Πρόκειται για ασφάλιση κατά της περίπτωσης μη αποπληρωμής ενός χρέους. Μια τράπεζα π.χ. που  αγοράζει ομόλογα ενός κράτους ασφαλίζει το ποσό που έδωσε σε μια άλλη τράπεζα, η  οποία είναι υποχρεωμένη να της δώσει αυτή τα λεφτά της, αν το κράτος  χρεοκοπήσει και βρεθεί σε αδυναμία να εξοφλήσει τα ομόλογά του όταν λήξουν ή να πληρώσει ενδιαμέσως τους τόκους. Εννοείται ότι όσο πιο επισφαλής είναι η οικονομική κατάσταση μιας χώρας τόσο υψηλότερα
ασφάλιστρα θα απαιτήσει η τράπεζα που ασφαλίζει το χρέος.

Το στοιχείο που σοκάρει είναι ότι τρεις και μόνο τραπεζικοί κολοσσοί, η γερμανική Ντόιτσε Μπανκ  και οι αμερικανικές Γκόλντμαν Ζαξ και Τζ. Π. Μόργκαν
ελέγχουν τον 75% (!) της παγκόσμιας αγοράς των CDS.

Πάμε τώρα στην περίπτωση της Ελλάδας. Περί τα μέσα Γενάρη, περίπου δέκα ημέρες πριν η χώρα μας αναζητήσει αγοραστές για το πενταετές ομόλογό της, η Ντόιτσε Μπανκ δημοσιοποιεί μια έκθεση – φωτιά για την ελληνική οικονομία, όπου
αναφέρει πως πάμε  χάλια και δεν αποκλείεται κατάρρευση.

Αμέσως μετά κινητοποιείται το τμήμα της CDS της Ντόιτσε Μπανκ. Ζητάει πολύ υψηλότερα ασφάλιστρα για το ελληνικό χρέος, αφού υποτίθεται ότι η χώρα μας  βρίσκεται σε επικίνδυνη κατάσταση, όπως λέει το τμήμα μελετών της… ίδιας
τράπεζας!

Αφού το επιτόκιο των CDS για την Ελλάδα ανεβαίνει, περνάει αμέσως το μήνυμα παγκοσμίως στο χρηματοπιστωτικό  σύστημα: τα διεθνή ΜΜΕ που δρουν ως
«παπαγαλάκια» των κερδοσκόπων ουρλιάζουν ότι η  ελληνική οικονομία  παραπαίει, η ανενημέρωτη κοινή γνώμη τρομοκρατείται και οι  επαΐοντες καταλαβαίνουν ότι στοχοποιήθηκε η Ελλάδα και οδεύει προς οικονομικό  «γδάρσιμο».

Εν συνεχεία η ίδια η Ντόιτσε Μπανκ μαζί με την Γκόλντμαν Ζαξ αναλαμβάνουν να… πουλήσουν τα ελληνικά ομόλογα! Να τα προωθήσουν στους υποψήφιους αγοραστές! Ναι, αυτοί ακριβώς που συμμετείχαν ενεργά στην οργάνωση του κλίματος καταρράκωσης της ελληνικής οικονομίας για να διευκολυνθούν οι
κερδοσκοπικές επιθέσεις!

Δεν πρόκειται περί κακόγουστου αστείου. Μιλάμε εντελώς σοβαρά. Η ελληνική κυβέρνηση, όπως και πάμπολλες άλλες κυβερνήσεις, υποχρεώνεται αντικειμενικά να προστρέξει στις τράπεζες που ελέγχουν την αγορά CDS, παρ’ όλο που υπονομεύουν την  Ελλάδα. Τους πληρώνει ουσιαστικά «προστασία», με τη χυδαία έννοια του όρου, ελπίζοντας να τις εξευμενίσει ώστε να την βοηθήσουν να δανειστεί με ανεκτά επιτόκια.

Η Ντόιτσε Μπανκ λοιπόν ως ανάδοχος τράπεζα μαζί με την Γκόλντμαν Ζαξ
και άλλες, που παίζουν πολύ δευτερεύοντα ρόλο, καθορίζουν ουσιαστικά το
επιτόκιο με το οποίο θα  διαθέσει τα ομόλογά της η κυβέρνηση Παπανδρέου, η οποία στην πραγματικότητα δεν έχει περιθώρια να μη συμμορφωθεί στις υποδείξεις τους.

Εννοείται ότι η Ντόιτσε Μπανκ και η Γκόλντμαν Ζαξ έχουν ενημερώσει τους πελάτες τους, οι οποίοι  τρέχουν σαν τρελοί να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα με επιτόκιο 6,2%, γιατί φυσικά οι τράπεζες αυτές γνωρίζουν εκ των ένδον πως έχει στηθεί το παραμύθι της δήθεν επαπειλούμενης χρεοκοπίας.

Η Ντόιτσε Μπανκ και η Γκόλντμαν Ζαξ εισπράττουν παχυλές προμήθειες

εκατομμυρίων ευρώ από τους  πελάτες τους, ενώ αγοράζουν και οι ίδιες μεγάλες ποσότητες χρυσοφόρων ελληνικών ομολόγων.

Τώρα ετοιμάζουν τον επόμενο γύρο ελληνικού δανεισμού, στήνοντας σκηνικό για ακόμη μεγαλύτερα  κέρδη φυσικά…

ΤΩΡΑ ΤΡΕΜΟΥΝ

Τα κράτη, όμηροι των τραπεζών

ΚΑΘΥΒΡΙΖΟΥΝ την Ελλάδα οι Γερμανοί. Εχουν όμως ταραχθεί ακόμη και αυτοί από την επίδειξη δύναμης των τραπεζών. «Η Κοινότητα θα έπρεπε να σκεφθεί πώς θα μπορέσει να  αποξηράνει αυτόν τον βάλτο (των τραπεζών) που πιάνει ομήρους ολόκληρες χώρες» έγραψε σε πρωτοσέλιδο κύριο άρθρο της η «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε».

Η «Μοντ» είναι εξοργισμένη: «Μόλις έναν χρόνο αφότου τα κράτη έσωσαν τις τράπεζες  αφιερώνοντας κολοσσιαία ποσά και στις δύο όχθες του Ατλαντικού -25% του ΑΕΠ σύμφωνα  με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα-  τα χρεωμένα κράτη πέφτουν θύματα επιθέσεων από τα ίδια τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που διέσωσαν.
Αυτό είναι ένα από τα πικρά μαθήματα της ελληνικής κρίσης» ομολογεί η
γαλλική εφημερίδα.